°شیر متشکل از دو نوع پروتئين به نامهای کازئين و وی است. پروتئين وی به راحتی از کازئين جدا شده و
در تهیه پنیر استفاده میشود. به همین دلیل به پروتئين آب پنیر نیز شهرت دارد. این پروتئين دارای 9 نوع اسیدآمینه است و یک پروتئين کامل محسوب میشود. اما به علت طعم و بوی نامطلبوب، به شکل عادی قابل مصرف نیست. بنابراین بعد از طی کردن فرآيندهای متفاوت، به آن طعم داده شده و برای عضله سازی در اختیار بدنسازان و ورزشکاران قرار میگیرد.
ورزشکاران برای عضله سازی به پروتئين نیاز دارند و پروتئين وی به علت غنی بودن از پروتئین، از بهترین و پر مصرفترین پروتئينها است. در کنار کمک به عضله سازی و کاهش چربی بدن، باعث کاهش فشار خون شده و دارای خواص ضد سرطانی است و درمان آسم نیز موثر میباشد. اما مانند هر مادهٔ غذایی دیگر، در کنار فواید بیشمار و ارزشمندی که پروتئين وی دارد؛ عوارضی به دنبال دارد که باید به آنها توجه کرد.
انواع پروتئين وی
پروتئين وی دارای سه مدل اصلی است که تفاوت اصلی آنها در ترکیبات میباشد.
پروتئين وی کنسانتره
محبوبترین نوع پروتئين وی میباشد که متشکل از لاکتوز و چربی است. درصد پروتئين وی در مدل کنسانتره، بین 30 تا 90 درصد، در انواع این مدل متغیر است و افراد میتوانند مطابق با نیازشان آن را تهیه کنند. نسبت به دو مدل دیگر پروتئین وی که در ادامه ذکر میشود، دارای طعم بهتری بوده و قیمت مناسبتری دارد. در فرآیند تهیه وی کنسانتره دستکاری صنعتی کمتری انجام شده و نسبت به سایرین سالمتر است.
پروتئين وی ایزوله
مقدار پروتئين در وی ایزوله نسبت به کنسانتره 30 درصد بیشتر است که حاصل فرآیندهای صنعتی بر رو پروتئين شیر است تا مقدار چربی و کربوهیدرات را به حداقل رسانده و مقدار پروتئين را افزایش دهند. این فرآیندهای صنعتی تمامی مواد مغذی موجود در شیر را از بین میبرند و در این پروتئين هیچ مادهٔ مغذی وجود ندارد، به همین علت هضم این پروتئين در بدن دشوارتر است.
پروتئين وی هیدرولیزه
آسانترین و سریعترین هضم و جذب، در پروتئين وی هیدرولیزه است و علت آن، استفاده از اسید و آنزیمهایی است که برای جداسازی آمینو اسیدهای موجود در پروتئين شیر استفاده میشود. هضم راحت این پروتئين، مقدار انسولین خون را نسبت به دو مدل قبلی بیشتر افزایش میدهد.
پروتئنی وی هیدرولیزه، تلخ مزه است، به همین علت اسانسها و طعم دهندههای بسیاری توسط تولید کنندگان به آن افزوده میشود. این نوع پروتئین وی مواد مغذی خود را در فرآیندهای صنعتی از دست داده و به علت زود هضم بودن، دارای قیمت بالایی است.
شما با کمک مربی خود و پزشک متخصص میتواند با توجه به شرایط جسمانی و نیازتان، پروتئين وی را تهیه کنید تا در کنار رژيم غذایی خود و تمریناتتان، بهترین نتیجه را دریافت کنید.
حساسیت به لاکتوز، بیشتر دیده میشود. در صورتی که بعد از مصرف پروتئين وی، دچار این عوارض شدید حتما به پزشک مراجعه کنید، چرا که از آزاردهندهترین عوارض پروتئین وی است.
خستگی
پروتئين وی به سرعت در بدن تجزیه و جذب میشود، به همین علت ترشح هورمون انسولین را که کار اصلی آن، کاهش قند خون است را افزایش داده و با کاهش سطح خون در زمان کوتاه موجب ایجاد حس خستگی در فرد میشود.
جوش و آکنه
پروتئين وی سطح تستوسترون را افزایش میدهد که در استحکام استخوانها موثر است، اما مصرف بیش از حد پروتئین وی با افزایش سطح تستوسترون، چربی پوست را افزایش داده و موجب ایجاد جوش و آکنه در سطح پوست میشود.
آسیب به کبد
مصرف پروتئين وی بدون برنامه و بدون مشورت با پزشک و مربی، باعث میشود با افزایش فاکتورهای التهابی احتمال مسمومیت کبدی را افزایش داده و ریسک ابتلا به بیماری را افزایش دهد.
افزایش احتمال پوکی استخوان
با افزایش مصرف پروتئين وی، ادرار اسیدی شده و بدن برای ایجاد تعادل و حفظ PH، شروع به آزادسازی کلسیم میکند که در طولانی مدت، بدن حجم زیادی کلسیم را از دست داده و در معرض پوکی استخوان قرار میگیرد.
ایجاد صفات جنسی ثانویه
در صورتی که افراد از پروتئين وی ناخالص و تقلبی استفاده کنند؛ به علت وجود مواد مصنوعی، باعث بروز اختلالات هورمونی شده و باعث بروز صفات جنسی ثانویه در افراد میشود مانند افزایش سایز سینه در مردان یا رشد موهای زائد در بانوان.
از آنجا که پروتئين برای رشد مو یک فاکتور ضروری است، افزایش آمینواسیدهای ناشی از مصرف پروتئين وی در بدن، تداخل ایجاد کرده و تاثیر معکوسی میگذارد. بنابراین قبل از شروع مصرف پروتئين وی حتما با متخصص تغذیه و مربی خود مشورت کنید.
اختلالات قاعدگی در بانوان
در صورتی که در مکمل مصرفی، مواد غیر مجاز وجود داشته باشد احتمال بروز تاثیرات منفی در هورمونها را افزایش داده و اختلالات قاعدگی را ایجاد میکند که از شایع ترین عوارض جانبی پروتئین وی در بانوان است. بنابراین از کیفیت و اصل بودن مکملهای خود اطمینان حاصل کنید.
اختلال نعوظ در مردان
در صورت وجود مواد غیر مجاز و عدم استفاده از مواد استاندارد یا مصرف دوزهای غیر تجویزی توسط پزشک یا مربی، عملکرد هورمونی دچار تغییر شده و اختلال نعوظ در مردان را به دنبال دارد که از مشکلات اصلی و عوارض جانبی پروتئين وی در مردان به شمار میرود.
نکات مهم در جلوگیری از بروز عوارض پروتئین وی
برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی نکات زیر را رعایت کنید.
از اصل بودن و کیفیت مکمل خود اطمینان حاصل کنید.
مقدار مصرفی که توسط پزشک و مربی تعیین شده را مصرف کنید.
مکملهای متناسب با شرایط بدنی خود تهیه کنید.
از مصرف طولانی مدت مکملها خودداری کنید.
در فواصل تعیین شده از مکملها استفاده کنید و از مصرف آنها در دورههای کات یا استراحت خودداری کنید.
ممنوعیت و محدودیت های مصرف پروتئین وی
دوران بارداری و شیردهی: زنان باردار و بانوانی که در دورهٔ شیردهی قرار دارند بهتر است از مصرف پروتئين وی خودداری کنند. زیرا با تاثیراتی که در بدن دارد میتواند خطراتی برای مادر و فرزند داشته باشد.
افراد حساس به لاکتوز: افرادی که دارای حساسیت به لاکتوز هستد باید از پروتئين وی که فاقد لاکتوز است استفاده کنند.
کودکان: برای کودکان نیازی به مصرف پروتئين وی نیست، زیرا در صورت نیاز، پزشک متخصص مکملهای مخصوص کودکان تجویز میکند.
نوجوانان: در نوجوانان مصرف پروتئين وی باید تحت نظر پزشک انجام شود تا عوارض پروتئین وی در دوران بلوغ شدیدتر نشود.
سالمندان: مصرف پروتئین وی در سالمندان به شرطی که با داروهای مصرفی آنها تداخل ایجاد نکند موردی نداشته و در کنار رژیم غذایی و تمرینات ورزشی متناسب با شرایط سالمندان بسیار مفید نیز خواهد بود
